Türkiye İhracat Hedefleri ve Rekabetçilik Sorunları 2024'te Gündemde
Türkiye İhracat Hedefleri ve Rekabetçilik Sorunları 2024'te Gündemde
Türkiye, 2024 yılı için 267 milyar dolarlık mal ihraç geliri hedefi belirledi. Ancak yüksek enflasyon ve artan maliyetler nedeniyle bu hedef 264 milyar dolara çekildi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, ihracatçıların maliyetler ve döviz kurlarındaki dengesizlikten dolayı zorlandığını ifade etti. Gültepe, üretim maliyetlerinin dolar bazında Asya'daki rakiplerden yüzde 40-50, Avrupa'daki bazı ülkelerden ise yüzde 15-20 daha pahalı olduğunu belirtti.
Bu durumun doğal sonucu olarak emek yoğun sektörlerde rekabetçiliğin zayıfladığına dikkat çekti. Küresel pazarlarda talebin yavaş seyrettiği bir dönemde, bu zayıflamanın hazır giyim, tekstil ve deri gibi sektörlerde pazar kayıplarına yol açtığını vurguladı. Gültepe, bu sektörlerde üretim ve istihdamda daralma yaşandığını ifade etti.
2025'te Kur ve Enflasyon Paralel Gitmeli
Gültepe, ihracattaki zafiyeti gidermek için 2025 yılında kamuoyundan beklentilerini açıkladı. İhracatçılar için kısa vadede girdi maliyetleriyle döviz kurunu dengelemenin dışında bir çözüm yolu görünmediğini belirtti. En azından 2025'ten itibaren enflasyonla kurun paralel hareket etmesi gerektiğini ifade etti.
Emek yoğun sektörlerde işverenin üzerindeki istihdam yükünün azaltılması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, ihracatçıların uygun maliyetle krediye erişiminin sağlanması gerektiğini belirtti. Gültepe, 2025 ile birlikte bu sorunların aşılacağına dair umutlu olduğunu söyledi.
Kısa Vadede Kur Ama Orta Vadede Verimlilik
TİM Başkanı, Türkiye'nin rekabetçi kur ve ucuz işgücü ile yoluna devam edemeyeceğini belirtti. İhracatçıların yüksek kur talebinin olmadığını, sadece enflasyonla kurun paralel hareket etmesini istediklerini ifade etti. Yıllık enflasyonun yüzde 45 düzeyinde olduğunu ve kur artışının bu seviyenin altında kalması gerektiğini vurguladı.
Orta ve uzun vadede verimliliği ve katma değerli üretimi artırmanın zorunlu olduğunu belirtti. Gültepe, ihracatın ivmelenmesi için rekabetçiliğin yeniden güçlendirilmesi gerektiğini ifade etti. Girdi maliyetleri ile kur arasındaki makasın daralmasının önemine dikkat çekti.
Giyim ve Deride Toparlanma İkinci Yarıdan Önce Zor
Hazır giyim ve deri sektörlerinde yaşanan kayıplara dikkat çeken Gültepe, 2025’in ikinci yarısından önce bir toparlanmanın mümkün görünmediğini belirtti. Ancak mevcut koşullarda iyimser kalmayı tercih ettiğini ifade etti. Coğrafyadaki jeopolitik gelişmelerin ihracat performansına etkisinin olacağını söyledi.
Bu gelişmelerin nasıl seyredeceğini zamanla göreceklerini belirtti. Gültepe, ABD seçimlerinin ardından Trump politikalarının Türk ihracatçısı için riskler barındırdığını ifade etti. Koruma önlemlerinin ihracat için olumsuz sonuçlar yaratma riski taşıdığını vurguladı.
Firmaların Mısır Tercihi Maliyet ve STA Kaynaklı
Hazır giyim sektöründeki bazı firmaların yatırımlarını Mısır'a kaydırdığını belirten Gültepe, bu tercihin üretim maliyetlerinin cazip olmasından kaynaklandığını ifade etti. Mısır ile ABD arasındaki serbest ticaret anlaşmasının firmalara avantaj sağladığını vurguladı.
Mısır’a giden firmaların geri dönmesi için Türkiye’de yatırım ortamının iyileştirilmesi gerektiğini belirtti. Üretim maliyetlerinin makul seviyelere gelmesi gerektiğini ifade etti. TİM, 2025 yılında hedef pazarlarını belirlemek için çalışmalarını tamamladı.
Avustralya ve Çin’e Özel Heyet Düzenlenecek
Tüm zorluklara rağmen yıl genelinde ihracatın arttığını belirten Gültepe, 2024 yılında 58 ülkeye 117 ticaret ve 18 alım heyeti düzenleneceğini açıkladı. 2025 yılında heyet sayısının artırılması hedefleniyor. Küresel siyasi ve ekonomik konjonktürü dikkate alarak hedef pazarlar belirlenecek.
Ticaret Bakanlığı’nın Uzak Ülkeler Stratejisi ve İslam Ülkeleri İhracatı Geliştirme Stratejisi kapsamında çalışmalar yapılacak. Balkanlara yönelik açılım kapsamında Bulgaristan ve Arnavutluk gibi ülkeler hedeflenecek. Ayrıca, Türk Hava Yolları’nın doğrudan uçuş hattı açtığı Avustralya-Sydney'e ve Çin’e de heyet planlanıyor.